Kahramanmaraş merkezli 6 şubat ve Defne merkezli 20 şubat depremlerinde hasar alan Samandağ Devlet Hastanesi sismik izolatör bekliyor.
İki ayrı depremde de hasar gören hastanenin, depremlerin ardından iki defa tahliye edildiği ve daha sonra yeniden hizmete girdiği duyurulmuştu.
20 şubat günü Defne merkezli 6.4 depremi, deprem merkezine yakın bir yerde yer alan hastaneye zarar vermiş ve hastane tahliye edilmişti. Hastanenin yeniden hizmete girdiğini 13 mart günü Sağlık Bakanı twitter üzerinden duyurmuştu.
Göreve çağrılan hastane çalışanları konu ile ilgili olarak “endişeliyiz, sürekli artçı depremler gerçekleşiyor, hastaneye sismik izolatör istiyoruz” diyor.
Uzmanlar, sismik izolatörlerin mevcut binaya sonradan takılmasının mümkün olduğunu söylüyor. Marmara Üniversitesi Başıbüyük Eğitim ve Araştırma Hastanesi, sismik izolatör teknolojisi ile güçlendirilen dünyanın en büyük hastanesi olarak biliniyor.
İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, Marmara Başıbüyük Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile ilgili olarak “İSMEP Kapsamında; 77 milyon liralık yatırımla Bu hastanemizi 829 sismik izolatörle güçlendirdik. Burası, dünyanın sismik izolatör sistemleriyle güçlendirilen en büyük hastanesi oldu. Deprem sırasında ve sonrasında kesintisiz hizmet verecek. Şehrimize Hayırlı olsun.” ifadelerini kullanmıştı.
100 Yatak ve Üstü Hastanelere İzolatör Zorunluluğu
Sağlık Bakanlığının sitesinde yer alan açıklamaya göre 100 yatak ve üstü hastanelere izolatör zorunlu.
1. derece deprem bölgesi olan Hatay’ın Samandağ ilçesinde yer alan hastanenin yapımı, başta 75 yataklı olarak projelendirilip 2022’de tamamlandı. Hastanenin projesi daha sonra revize edilerek yatak kapasitesi 160 çıkarıldı. Samandağ Devlet Hastanesinin güncel durumu göz önüne alındığında taşıyıcı sistemlerinde sismik izolatör olması gerekmektedir. Fakat projelendirme 75 yatak kapasitesine göre yapıldığı için taşıyıcı sistemlerinde sismik izolatör bulunmuyor.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 13 mart günü twitter üzerinden yaptığı açıklamada Samandağ Devlet Hastanesinin hizmete girdiğini “116’sı hekim olmak üzere 755 personeli, 42 polikliniği, 160 yatak kapasitesi, 5 ameliyathanesi, 22 diyaliz yatağı, diş polikliniği, yeni ihtiyaçlar sebebiyle güçlendirilmiş tüm imkânlarıyla hizmetlerine yeniden devam ediyor.” şeklinde duyurmuştu.
Sağlık Bakanlığı’nın sitesinde yer alan açıklamada ise şu ifadeler yer alıyor:
“Sağlık Bakanlığı daha önce yayınladığı genelge kapsamında; hastane proje ve inşaatlarında deprem yalıtımına yönelik düzenlemeler ve tasarım kriterleri getirdi. Buna göre; 1. ve 2. derece deprem bölgelerinde gerçekleştirilen 100 yatak ve üzeri hastane inşaatlarında, uygulanması bakanlık genelgesiyle zorunlu tutulan sismik izolatörler yer alıyor. Sismik izolasyon, yapının dayanım kapasitesini artırmak yerine binaya gelen sismik enerjiyi sönümleyerek ya da binaların periyodunu uzatarak deprem yüklerini azaltma esasına dayanan bir tasarım yaklaşımı olarak tanımlanabilir. Deprem sırasında ve sonrasında verilmesi gereken sağlık hizmeti göz önünde bulundurulduğunda, sağlık tesisleri için deprem izolatörleri hayati rol oynuyor.” (1)
Gerçekleşen depremlerden dolayı bölgede birçok hastane yıkılırken, temelinde yer alan yerli üretim 341 adet sismik izolatör sayesinde Dörtyol Devlet Hastanesi binasından taş bile düşmediği medyaya yansımıştı.
2020 yılının Ocak ayında Elazığ’da yaşanan depremde zemininde 872 adet sismik izolatör bulunan Elazığ Fethi Sekin Şehir Hastanesi, deprem anında tüm operasyonel faaliyetlerine devam etti, hasar almadı. Seferihisar merkezli İzmir’i etkileyen, can kayıplarının yaşandığı 6,6 büyüklüğündeki depremde ise 1.031 adet sismik izolatör yerleştirilen inşaatı devam eden Bayraklı Şehir Hastanesi de bir hasar görmemişti.
Sismik İzolatör Nedir?
Uzmanlar sismik izolatörü şu şekilde açıklıyor:
Bir yapının, hareketini yer sarsıntısından “ayıran” bir tür destek kullanılarak depremlerin zararlı etkilerinden korunabileceği kavramı, yüzyıllar boyunca birçok medeniyette çekici olmuştur. Serbest duran yapı, kayan ara yüzey boyunca sürtünme katsayısının, en yüksek yer ivmesinin yerçekimi ivmesine oranından daha düşük olması koşuluyla kayacaktır. Bu mantık çerçevesinden yola çıkarak sismik izolasyon sistemi geliştirilmiş ve günümüzde yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır.
Sismik izolasyon, depremlerin binalara verebileceği zararı azaltmak için kullanılan bir tekniktir. Bir bina ile temeli arasına kauçuk veya yay gibi esnek mesnetler eklemeyi içerir, bu da binanın bir deprem sırasında önemli bir hasara neden olmadan hareket etmesini sağlar.
Bir deprem meydana geldiğinde, zemin şiddetli bir şekilde sallanarak binaların sallanmasına ve sallanmasına neden olabilir. Sismik izolasyon olmadan, bu hareket yapıda duvar, kolon veya kirişlerin çatlaması veya çökmesi gibi ciddi hasarlara neden olabilir. Sismik izolasyon, deprem anında zeminden binaya iletilen kuvvetlerin azaltılmasına yardımcı olur, böylece hasarı en aza indirir.
Sismik izolasyonda kullanılan esnek mesnetler, amortisör görevi görerek binanın daha serbest hareket etmesini sağlar ve yapıya aktarılan enerji miktarını azaltır. Bu, binanın daha büyük depremlere daha az hasarla dayanabileceği anlamına gelir.
