ABD’li ve İranlı yetkililere göre ABD, Tahran’ı Yemen’deki Ensarullah hareketi üzerindeki nüfuzunu kullanarak Kızıldeniz’deki gemilere yönelik saldırıları durdurmaya ikna etmek amacıyla bu yıl İran’la gizli görüşmeler gerçekleştirdi.
Financial Times’ın (FT) iddiasında göre yetkililer, Washington’un Tahran’ın genişleyen nükleer programıyla ilgili endişelerini de dile getirdiği dolaylı müzakerelerin ocak ayında Umman’da gerçekleştiğini ve iki ülke arasında 10 ay sonra yapılan ilk görüşme olduğunu söyledi.
ABD heyetine Beyaz Saray’ın Ortadoğu danışmanı Brett McGurk ve İran elçisi Abram Paley başkanlık etti. İran Dışişleri Bakan Yardımcısı ve aynı zamanda Tahran’ın en üst düzey nükleer müzakerecisi olan Ali Bagheri Kani ise İslam Cumhuriyetini temsil etti. Yetkililer Ummanlı yetkililerin İranlı ve Amerikalı temsilciler arasında mekik dokuduklarını, bu yüzden doğrudan konuşmadıklarını söyledi.
Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kişi, ABD’li yetkililerin İran’la dolaylı bir kanalı ‘İran’dan kaynaklanan tüm tehditleri gündeme getirmenin bir yöntemi’ olarak gördüğünü söyledi. Bu, ‘istediklerini iddia ettikleri gibi daha geniş bir çatışmayı önlemek için ne yapmaları gerektiğini’ iletmeyi de içeriyordu.
ABD’li yetkililer McGurk’ün de katılacağı ikinci tur görüşmelerin şubat ayında yapılmasının planlandığını ancak McGurk’ün ABD’nin Gazze’deki savaşı durdurmak ve İsrail’in elindeki rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak üzere bir anlaşmaya aracılık etme çabalarıyla meşgul olması nedeniyle ertelendiğini de sözlerine ekledi.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “İran’a mesaj iletmek için birçok kanalımız var,” dedi. ve 7 Ekim’den bu yana bu kanalların hepsinin ‘İran’dan kaynaklanan tehditlerin tamamını ve İran’ın tırmanışını durdurması gerektiğini gündeme getirmeye odaklandığını’ söylemek dışında ayrıntı vermekten kaçındı.
ABD’li yetkililer Tahran’ı defalarca Husilere insansız hava araçları, füzeler ve gemilere yönelik saldırıları için istihbarat sağlamakla suçladı. İran, Yemen’in kuzeyini kontrol eden Husilere siyasi destek verdiğini kabul ediyor fakat Tahran isyancıların bağımsız hareket ettiklerinde ısrar ediyor.
FT’ye konuşan İranlı bir yetkili, “İran defalarca [isyancılar üzerinde] sadece bir tür manevi etkiye sahip olduğunu söyledi. Husilere dikte edemezler ama müzakere edebilir ve konuşabilirler,” dedi.
Öte yandan haberde, Ürdün-Suriye sınırındaki Amerikan karakoluna yönelik saldırıdan sonra İran’ın bölgede ABD’ye karşı tırmanışı engellemek için harekete geçtiği de öne sürülüyor. ABD’li yetkililer Tahran’ın Iraklı milisleri dizginlemeye çalıştığına dair işaretler olduğunu söylerken, 4 Şubat’tan bu yana Irak ve Suriye’deki Amerikan üslerine yönelik herhangi bir saldırı gerçekleşmediğine işaret ediyorlar.
İranlı yetkili, Kudüs Gücü’nün komutanı Tuğgeneral İsmail Kaani’nin geçen ay Bağdat’ı ziyaret ettiğinde Iraklı milislere ‘davranışlarını Amerika’nın İran’la çatışmasına izin vermeyecek şekilde yönetmelerini’ söylediğini ileri sürdü.
