Hamas Siyasi Büro üyesi Halil el-Hayye, Associated Press’e (AP) yaptığı açıklamada örgütünün İsrail’le beş yıl ya da daha uzun süreli bir ateşkesi kabul etmeye hazır olduğunu ve 1967 Arap-İsrail savaşı öncesi sınırlarında bağımsız bir Filistin devleti kurulması halinde silahlarını bırakıp siyasi bir partiye dönüşeceğini söyledi.
Halil el-Hayye’nin çarşamba günü verdiği mülakatta yaptığı açıklamalar, aylardır süren ateşkes görüşmelerinin çıkmaza girdiği bir dönemde geldi. AP, “Hamas’ın silahsızlanma önerisi, İsrail’in yok edilmesini resmen taahhüt eden militan grup tarafından önemli bir taviz olarak görülüyor,” ifadelerini kullandı.
Ateşkes ve rehine değişimi müzakerelerinde Filistinli grupları temsil eden üst düzey Hamas yetkilisi el-Hayye, AP’ye İstanbul’dan verdiği mülakatta, Hamas’ın Gazze ve Batı Şeria için birleşik bir hükümet kurmak üzere El Fetih tarafından yönetilen Filistin Kurtuluş Örgütüne (FKÖ) katılmak istediğini söyledi.
Bağımsız Filistin ve mültecilerin geri dönüş hakkı vurgusu
Hamas’ın, İsrail’in 1967 öncesi sınırları boyunca, ‘Batı Şeria ve Gazze Şeridinde tam egemen bir Filistin devletini ve uluslararası kararlara uygun olarak Filistinli mültecilerin geri dönüşünü’ kabul edeceğini söyledi.
El-Hayye, bunun gerçekleşmesi durumunda, grubun askeri kanadının dağılacağını söyledi. Hamas yetkilisi, “İşgalcilere karşı savaşan insanların tüm deneyimleri [düşünüldüğünde], bağımsız olduklarında ve haklarını ve devletlerini elde ettiklerinde, bu güçler ne yaptı? Siyasi partilere dönüştüler ve onları savunan savaş güçleri de ulusal orduya dönüştü,” dedi.
Hamas’ın siyasi programı hâlâ resmi olarak ‘nehirden denize Filistin’in tam kurtuluşu dışında’ bir alternatifi reddediyor. AP’nin belirttiğine göre el-Hayye, iki devletli çözümü benimsemesinin Filistinlilerin İsrail’le olan çatışmalarının sona ermesi anlamına mı geldiği yoksa Hamas’ın İsrail’i yok etme hedefine doğru atılmış bir ara adım mı olduğu konusunda bir açıklama yapmadı.
Hamas, Katar’ın arabuluculuğa devam etmesini istiyor
Refah’a yönelik olası işgal güçleri saldırısı hakkında da konuşan el-Hayye, böyle bir saldırının Hamas’ı yok etmeyi başaramayacağını söyledi. Hamas yetkilisi ayrıca, dışarıdaki siyasi liderlik ile Gazze’deki askeri liderlik arasındaki temasların savaş nedeniyle kesintiye uğramadığını ve iki grup arasında temasların, kararların ve yönlendirmelerin istişare içinde yapıldığını söyledi.
El-Hayye’ye göre İsrail güçleri Hamasın “ne insan ne de saha kapasitesinin %20’sinden fazlasını yok edemedi.” El-Hayye, “(Hamas’ın) işini bitiremiyorlarsa, çözüm nedir? Çözüm uzlaşmaya gitmektir,” dedi.
Daha önce Katar’da bulunan Hamas’ın üst düzey siyasi yetkililerinin çoğu geçtiğimiz hafta Körfez ülkesinden ayrılarak Hamas’ın siyasi lideri İsmail Heniyye’nin cumartesi günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldiği Türkiye’ye geldi. El-Hayye, grubun ana siyasi ofisinin kalıcı olarak taşınmasının gündemde olmadığını ve Hamas’ın Katar’ın görüşmelerde arabulucu sıfatıyla devam etmesini istediğini söyledi.
Talepler karşılanmadan rehine takası yok
İsrailli ve ABD’li yetkililerin, Hamas’ı anlaşma konusunda ciddi olmamakla suçlamasını da reddeden el-Hayye, Hamas’ın kalan İsrailli rehineler karşılığında serbest bırakılmasını istediği Filistinli mahkûmların sayısı konusunda taviz verdiğini söyledi. Yetkili, örgütünün Gazze’de kaç rehinenin hayatta olduğunu tam olarak bilmediğini söyledi.
Hamas’ın kalıcı bir ateşkes ve İsrail askerlerinin tamamen geri çekilmesi taleplerinden geri adım atmayacağını, İsrail’in her ikisine de karşı çıktığını söyleyen el-Hayye, kalan rehineler için “Savaşın sona ereceğinden emin değilsek esirleri neden teslim edeyim?” diye sordu.
“Hamas’ı yok etseler Filistin halkı yok mu olacak?”
El-Hayye ayrıca Hamas’ın, ABD’nin deniz yoluyla yardım ulaştırmak için Gazze kıyı şeridinde inşa etmeye çalıştığı yüzer iskele çevresinde konuşlanabilecek İsrail ya da diğer güçlere saldıracağı uyarısında bulundu. Hamas yetkilisi, “İster denizde ister karada olsun, Gazze’de Filistinli olmayan herhangi bir varlığı kategorik olarak reddediyoruz ve bu yerlerde bulunan İsrailli ya da başka herhangi bir askeri güce işgalci güç olarak muamele edeceğiz,” dedi.
El-Hayye, Hamas’ın 7 Ekim Aksa Tufanı operasyonundan pişmanlık duymadığını söyledi. Hamas’ın saldırılar sırasında sivilleri hedef aldığı iddialarını reddeden el-Hayye, operasyonun Filistin meselesini yeniden dünyanın gündemine getirme hedefinde başarılı olduğunu söyledi.
İsrail’in Hamas’ı ortadan kaldırma girişimlerinin Filistinlilerin gelecekteki silahlı ayaklanmalarını önlemede başarısız olacağını hatırlatan el-Hayye, “Diyelim ki Hamas’ı yok ettiler. Filistin halkı yok mu olacak?” diye sordu.
