Irak parlamentosu, 2023 bütçesini kabul etti. Bütçede Kürdistan Bölgesel Yönetimini (KBY) de ilgilendiren madde nedeniyle Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) ile Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) arasında ihtilaf çıktı.
Anlaşmazlık, KBY’nin petrol gelirlerini nasıl yöneteceği ve dağıtacağı konusunda yeni kurallar getiren bütçenin 14. maddesinin sekizinci fıkrası nedeniyle yaşandı. Fıkrada, KBY’nin bölgenin petrol gelirini kamu çalışanlarının maaş ve ücretlerinin ödenmesine öncelik vermek için kullanması ve çeşitli vilayetlerindeki yatırım fonlarının harcanmasını taahhüt etmesi gerektiği belirtiyor. Fıkra, aksi takdirde Irak başbakanına, KBY yönetimini atlayarak mali hakları doğrudan vilayetlere göndermek için özel tedbirler alma yetkisi tanıyor.
KDP’nin hakim olduğu KBY, KYB’nin hakim olduğu Süleymaniye vilayetindekiler de dahil olmak üzere Kürdistan bölgesi memurlarının maaşlarını birçok kez ödememişti. KDP, Irak bütçesinin 14. Maddesindeki tartışmalı paragrafın anayasaya aykırı olduğunu ve Kürdistan bölgesini bölüp zayıflattığını savunuyor.
Mesud Barzani de bütçenin Irak parlamentosundan geçmesine tepki göstererek, “Kürdistan Bölgesi Kürdistan halkının malıdır ve Kürt halkının kanının, fedakarlıklarının ve mücadelesinin ürünüdür,” dedi. Kürdistan bölgesinin varlığını ‘bypass etmeyi ve zayıflatmayı’ amaçlayan her türlü ‘pervasız girişime’ şiddetle karşı çıktıklarını söyleyen Barzani, “Bizim için Kürdistan bölgesi sadece kırmızı çizgi değil aynı zamanda ölüm çizgisidir. Ya Kürdistan ya da yok oluş,” ifadelerini kullandı.
Buna karşılık KYB, bütçenin 14. Maddesinde yer alan paragrafın KBY’nin her vilayetinin bütçeden pay almasını garanti altına aldığını savundu. KYB heyetinin başkanı Halid Şwani Rudaw’a yaptığı açıklamada, “Bu bölünme ya da Kürdistan bölgesinin varlığı için bir sorun değil; bu bir garanti, eğer adalet yoksa Irak hükümeti müdahale edecek,” dedi.
Şwani, KDP’nin itirazları için federal mahkemeye gidebileceğini de sözlerine ekledi.