Lübnan gazetesi El Ahbar tarafından 4 Temmuz’da yayınlanan bir habere göre Hamas, Gazze’ye yönelik son ateşkes ve esir değişimi anlaşmasının “yoruma izin vermeyen açık ifadeler” içeren güncellenmiş versiyonuna yanıtını verdi.
Habere göre, güncellenmiş plan CIA şefi William Burns ile Katar, Mısır ve Türkiye tarafından hazırlanan önerileri içeriyor. Güncellenen planın, anlaşmanın birinci aşaması ile ikinci aşaması arasındaki müzakereler sırasında sürdürülebilir bir sükûnet dönemine ilişkin net bir ifade içerdiği bildiriliyor.
El Ahbar’a göre, İsrail, Mısır’la anlaşarak Refah sınır kapısından, sınır kapısının yönetimi konusunda bir mutabakata varılması şartıyla çekilecek, fakat İsrail’in Philadelphia (Selahaddin) Koridoru’ndan tamamen çekilmesi şartı aranmayacak.
Hamas güncellenmiş plana ilişkin değişiklik önerilerini 3 Temmuz’da sundu. Bir kaynak perşembe günü El Meyadin’e yaptığı açıklamada değişikliklerin “temel konuları etkilemeyecek şekilde” sunulduğunu söyledi. Kaynak, “Hamas kalıcı bir ateşkes sağlanması, İsrail güçlerinin Şerit’ten tamamen çekilmesi ve yerlerinden edilenlerin evlerine dönmesi konularındaki pozisyonunu korudu,” dedi.
Kaynak ayrıca direniş hareketinin “Philadelphia Koridoru’ndan ve Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah sınır kapısından çekilme gerekliliği” konusunda da ısrarcı olduğunu sözlerine ekledi.
Hamas, İsrail’in müebbet hapis cezası almış Filistinlilerin takas kapsamında serbest bırakılmasını veto etmesini reddederek tutumunda ısrar etti.
Kaynak ayrıca Hamas’ın Gazze Şeridi’nde kalıcı bir ateşkes sağlanana kadar müzakerelerin devam etmesini sağlayacak şekilde 8. ve 14. maddelerin ele alınmasında esneklik gösterdiğini söyledi. Teklifin 8. Maddesi İsrail ve Hamas arasında birinci aşama sırasında yapılacak ve anlaşmanın altı haftası boyunca sürecek görüşmelere atıfta bulunurken, 14. Madde birinci aşama ile ikinci aşama arasındaki geçişe atıfta bulunuyor.
Hamas daha önce birinci aşamada kalıcı bir ateşkesin garanti altına alınmasını talep etmişti ki teklifin önceki versiyonunda bunun yerine ateşkesin sağlanması için ucu açık görüşmelerin yapılacağı belirtiliyordu. İsrail ise müzakereler ve esir takası sonrasında savaşa devam etme hakkı talep ediyordu.
İbranice Kanal 12’nin aktardığı İsrailli bir yetkiliye göre Hamas’ın yanıtı anlaşmanın ilk aşamasında ateşkes için bir koşul içermiyordu. Yetkili, Hamas’ın anlaşmayı ihlal etmesi halinde İsrail’in “anlaşmadan çekilebileceğini ve ilk aşamadan sonra savaşa geri dönebileceğini” söyledi.
İsrailli kaynaklar CNN ve Axios’a Hamas’ın yanıtının olumlu olduğunu ve anlaşmanın hayata geçmesini sağlayabileceğini belirttiler. İki İsrailli yetkili 3 Temmuz’da Axios’a yaptıkları açıklamada, “Hamas’ın güncellenmiş yanıtı yapıcı ve bir anlaşmayla sonuçlanabilecek daha detaylı müzakerelere kapı açıyor,” dedi.
İsrail henüz resmi bir yanıt vermedi. Önümüzdeki günlerde İsrailli müzakereciler, Başbakan Binyamin Netanyahu da dahil olmak üzere siyasi liderlerle bir araya gelerek devam edip etmeyeceklerine karar verecekler.
Hamas’ın Ulusal İlişkiler Ofisi Başkanı Hüsam Badran 3 Temmuz’da El Cezire’ye yaptığı açıklamada, “Halkımıza düşmanın çeşitli savaş araçlarının bir parçası olan açıklamalarına kulak asmamalarını tavsiye ediyorum,” dedi.
