Dün Suriye’nin kuzeyinde TSK ile bazı silahlı gruplar arasında patlak veren çatışmalar, aslında geçtiğimiz hafta başlamıştı.
28 Haziran Cuma günü Halep kırsalındaki El Bab ve Azez ilçelerinde, Ebu el-Zendeyn kapısının açıldığının duyurulmasının ardından başlayan protestolar, gerilimin yükseleceğine işaret ediyordu. Muhalefete yakın Enab Baladi’nin analizine göre protestolar, kapının açılmasının temsil ettiği “açık siyasi değişim” nedeniyle başlamıştı. Ebu el-Zendeyn hamlesi, Şam ile şu anda bölgeyi TSK ile birlikte yöneten muhalefeti birbirine yakınlaştırma potansiyeline sahipti.
Ebu el-Zendeyn geçidi, Halep’in doğusunda, Türkiye’nin desteğiyle muhaliflerin kontrolündeki “Fırat Kalkanı” bölgesinde yer alan El Bab şehrini Suriye ordusunun kontrolündeki Halep’in doğusuna bağlıyor. Geçit, El Bab ilçesinin batısında, ordu kontrolündeki El Şamaviye köyü yakınlarında yer alıyor.
El Bab yerel meclisi geçidin açıldığını duyururken, bölgedeki bazı yerel gruplar, özellikle “muhalif” grupların bölge için önemli bir ekonomik kaynak olarak gördükleri geçitler üzerinde uzun bir savaş geçmişine sahip olmaları nedeniyle, geçidin açılmasına karşı protestolardan kaçınmak için sivil bir otoriteye devredilmesini talep etti.
Diğerleri ise geçişin açılmasının Halep’in kuzey ve doğu kırsalında “Suriye Milli Ordusu” tarafından kontrol edilen bölgeler için yarattığı ekonomik ve güvenlik risklerinden bahsetti.
Ebu el-Zendeyn bölgede açılan ilk geçiş değil ve gerginliğe neden olan son geçiş de olmayabilir. Antep merkezli “Suriye Geçici Hükümeti” kendisini geçişleri yönetiyormuş gibi göstermeye çalışırken, muhalif gruplar bu geçitlerin yönetimi konusunda her zaman mücadele edegeldiler.
Mart 2023’te Geçici Hükümet Savunma Bakanlığı, bölgedeki askeri gruplar arasında yaşanan anlaşmazlıktan beş ay sonra El Hamran geçişinin yönetimini ve işletmesini devraldığını duyurmuştu.
Bakanlığın duyurusu anlaşmazlığı sona erdirmedi, çünkü Eylül 2023’te geçidin kendisi üzerinde silahlı çatışmalar yeniden başladı ve çatışmayı durdurmak için doğrudan Türk müdahalesine yol açtı.
Enab Baladi’ye konuşan Omran Stratejik Araştırmalar Merkezi’nden Maan Talaa, detayları henüz sızdırılmamış olsa da Türkiye ile Rusya arasında geçişin açılmasına ilişkin anlaşma olduğunu ve doğal olarak silahlı muhalefetin de uygulamanın bir parçası olacağını söyledi
